Różni ale Równi — 2

Obecnie: zakończona rekrutacja na kursy

Okres realizacji: styczeń 2015 – grudzień 2015

Kursy: 2 grupy języka polskiego (6 miesięcy), kurs asystentów kulturowych

Uczestnicy: cudzoziemcy mieszkający w Warszawie

Zobacz galerię: Różni ale Równi

Poznaj pierwszą edycję projektu: Różni ale Równi I

Działania:

• darmowe porady prawne dla cudzoziemców

prosimy o telefoniczne uzgadnianie terminów i godzin spotkań ​tel. 22 403 32 03

e-mail do prawnika: ngo@prohumanum.org

Odpowiedzi na pytania do prawnika poniżej

• darmowe porady zawodowe dla cudzoziemców

prosimy o telefoniczne uzgadnianie terminów i godzin spotkań ​tel. 22 403 32 03

• kurs asystentury kulturowej

Rekrutacja cudzoziemców/ cudzoziemki. Do zadań asystentów będą należeć m.in. wsparcie cudzoziemców/ cudzoziemek w wypełnianiu dokumentów, udzielanie porad. Wymagana jest komunikatywna znajomość języka polskiego, możliwość podjęcia pracy w Polsce.

• kursy języka polskiego

dwie grup 6-miesięcznych kursów. Formularz dostępny tutaj

• spotkania z “Żywymi Bibliotekami”

10 spotkań otwartych dla cudzoziemców i ich rodzin oraz mieszkańców Warszawy. Spotkania to okazja do wzajemnego poznania, wymiany informacji oraz pokazania siebie i swojej kultury (”Żywe Biblioteki”). Zachęcamy do zgłaszania miejsc, w których moglibyśmy zorganizować spotkania.

O projekcie:

Projekt współfinansowany z budżetu m.st. Warszawy

Kontakt:

PRO HUMANUM

Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego

Śniadeckich 12/16 lok.17, 00-656 Warszawa

tel. 22 648 11 11

fax 22 403 32 03

e-mail: rekrutacja@prohumanum.org

www.prohumanum.org

koordynatorka projektu: Elżbieta Motyka-Machul

 

Pytania do prawnika

1.Czy w związku ze zmianą osoby na stanowisku Prezydenta RP doszło do zmian w składaniu dokumentów o obywatelstwo?

Nie, zmiana osoby na stanowisku Prezydenta RP nie spowodowała zmian w sposobie składania dokumentów oraz w uzyskaniu obywatelstwa. W dalszym ciągu obywatelstwo można uzyskać z mocy prawa przez urodzenie z rodziców z których co najmniej jedno posiada obywatelstwo polskie lub pełne przysposobienie (adopcję) przez takiego rodzica/rodziców.
Również nabycie obywatelstwa następuje w sytuacji gdy dziecko urodzi się w Polsce lub zostanie znalezione na terytorium RP a oboje rodzice są nieznani lub nie mają żadnego obywatelstwa. Nabycie obywatelstwa może nastąpić również na podstawie nadania obywatelstwa przez Prezydenta RP. obywatelstwo Rzeczpospolitej Polskiej może być również przywrócone osobom, które utraciły taki status.

Podstawa prawna: ustawa z dnia 2 kwietnia 2009 r. o obywatelstwie polskim (Dz. U. z 2012 r. poz. 161 ze zm.).

 

2. Kto może pracować w Polsce legalnie bez dodatkowego zezwolenia:
Bez zezwolenia pracować w Polsce mogą obywatele Polscy,
osoby posiadające status uchodźcy nadany w Polsce,
osoby które uzyskały ochronę uzupełniającą w Polsce,
osoby posiadające zezwolenie na pobyt stały,
osoby posiadające zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE wydane w Polsce,
osoby posiadające zgodę na pobyt tolerowany w Polsce,
osoby korzystające z ochrony czasowej w Polsce,
osoby korzystające z ochrony humanitarnej w Polsce,
osoby które są obywatelami państwa członkowskiego UE lub państwa EOG lub państwa nienależącego do EOG, którego obywatele mogą korzystać ze swobody przepływu osób na podstawie umowy zawartej przez to państwo ze Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi lub członkami jego rodziny,
osoby posiadające zezwolenie na pobyt czasowy w Polsce udzielone w związku z zawarciem małżeństwa z obywatelem polskim lub cudzoziemcem posiadającym status uchodźcy, ochronę uzupełniającą, zezwolenie na pobyt stały lub pobyt rezydenta długoterminowego UE, pobyt tolerowany lub ochronę czasową nadaną mu w Polsce,
osoby które w wyniku sytuacji życiowej – zachowali prawo do pobytu na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy w Polsce,
osoby które złożyły w terminie wniosek o przedłużenie zezwolenia na pobyt czasowy, o ile bezpośrednio przed złożeniem wniosku mieli prawo do pracy bez zezwolenia,
osoby posiadające ważną Kartę Polaka,
studenci studiów stacjonarnych w Polsce studiujący w Polsce na podstawie wizy,
studenci studiów stacjonarnych w Polsce studiujący w Polsce i przebywający w Polsce na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy wydanego z tytułu studiów przez cały okres ważności zezwolenia na pobyt,
absolwenci polskich szkół ponadgimnazjalnych, stacjonarnych studiów wyższych lub stacjonarnych studiów doktoranckich na polskich uczelniach i w instytutach naukowych i badawczych.

Podstawa prawna: ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2015 r. poz. 149 ze zm.)

3. Zezwolenie na pracę jest wymagane, jeżeli cudzoziemiec:
1)   wykonuje pracę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie umowy z podmiotem, którego siedziba lub miejsce zamieszkania albo oddział, zakład lub inna forma zorganizowanej działalności znajduje się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
2)   w związku z pełnieniem funkcji w zarządzie osoby prawnej wpisanej do rejestru przedsiębiorców lub będącej spółką kapitałową w organizacji przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres przekraczający łącznie 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy,
3)   wykonuje pracę u pracodawcy zagranicznego i jest delegowany na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na okres przekraczający 30 dni w roku kalendarzowym do oddziału lub zakładu podmiotu zagranicznego albo podmiotu powiązanego, w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, z pracodawcą zagranicznym,
4)   wykonuje pracę u pracodawcy zagranicznego, nieposiadającego oddziału, zakładu lub innej formy zorganizowanej działalności na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i jest delegowany na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w celu realizacji usługi o charakterze tymczasowym i okazjonalnym (usługa eksportowa),
5)   wykonuje pracę u pracodawcy zagranicznego i jest delegowany na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na okres przekraczający 30 dni w ciągu kolejnych 6 miesięcy w innym celu niż wskazany w pkt 2-4.

Stosowne zezwolenie wydaje Wojewoda.
Podstawa prawna: ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2015 r. poz. 149 ze zm.)

 

4. Na jakiej podstawie w Polsce można podjąć pracę?
Najczęściej spotykanymi formami są:
– umowa o pracę na podstawie kodeksu pracy,
– umowa zlecenie na podstawie kodeksu cywilnego,
– umowa o dzieło na podstawie kodeksu cywilnego.

Do umowy o pracę zastosowanie będą miały przepisy kodeksu pracy. Jest to najkorzystniejsza forma zatrudnienia w Polsce ponieważ w kodeksie pracy zawarte jest szereg przepisów przyznających szereg uprawnień pracownikowi (np. urlop, maksymalny wymiar czasu pracy, ochrona przedemerytalna, minimalne wynagrodzenie itp).

Umowa zlecenie uregulowana w art. 734 i n. kodeksu cywilnego.
Przez Umowę zlecenia biorący zlecenie zobowiązuje się do określonych czynności prawnych na rzecz dającego zlecenie.
Obowiązek osobistego wykonania zlecenia (chyba, że co innego wynika z umowy). Charakteryzuje się tym, że wynagrodzenie musi być zawarte w umowie, brak jest podporządkowania służbowego podporządkowanie takie musi zawarte w umowie.

Umowa o dzieło uregulowana jest w art. 627 i n. kodeksu cywilnego. Przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający zobowiązuje się do zapłaty wynagrodzenia. Umowa ta charakteryzuje się brakiem obowiązku osobistego wykonania dzieła (chyba, że wynika to z umowy), brakiem podporządkowania. Jest to umowa cywilnoprawna.
W dużej mierze od stron zależy jakie prawa i obowiązki strony zawrą w umowie.

Postawa prawna:  ustawa kodeks cywilny, ustawa kodeks pracy.

 

5. Uzyskiwanie nr PESEL w tym uzyskiwanie tego nr przez cudzoziemców

Uzyskanie numeru PESEL na podstawie ustawy o ewidencji ludności występuje bez podawania podstawy prawnej dla:

1)   obywateli polskich zamieszkujących na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

2)   obywateli polskich zamieszkujących poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej w związku z ubieganiem się o polski dokument tożsamości;

3)   cudzoziemców zamieszkujących na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w związku z:

1. a)uzyskaniem prawa stałego pobytu przez obywatela państwa członkowskiego Unii Europejskiej, obywatela państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym i obywatela Konfederacji Szwajcarskiej,
2. b)uzyskaniem prawa stałego pobytu przez członka rodziny obywatela państwa członkowskiego Unii Europejskiej, obywatela państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym i obywatela Konfederacji Szwajcarskiej,
3. c)udzieleniem zezwolenia na pobyt stały,
4. d)udzieleniem zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej,
5. e)uzyskaniem statusu uchodźcy,
6. f)uzyskaniem ochrony uzupełniającej,
7. g)uzyskaniem azylu,
8. h)uzyskaniem zgody na pobyt tolerowany,
9. i)uzyskaniem ochrony czasowej,
10. j)uzyskaniem zgody na pobyt ze względów humanitarnych;

4) członków rodziny cudzoziemców zamieszkujących na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, o których mowa w pkt 3 lit. e i f.

Dla pozostałych osób, w tym dla osób, które przebywają w Polsce na podstawie wiz oraz udzielenia zezwoleń na pobyt czasowy możliwe jest gdy osoby te wystąpią z wnioskiem o nadanie im numeru PESEL z podaniem podstawy prawnej na podstawie, której wymagane jest przez te osoby posiadanie numeru PESEL. Ustawodawca posługuje się pojęciem, że „W rejestrze PESEL mogą być gromadzone dane osób obowiązanych na podstawie odrębnych przepisów do posiadania numeru PESEL.”.

Tym samym konieczne jest podanie podstawy prawnej inaczej mówiąc jeśli od cudzoziemca nie wymienionego w przywołanym punkcie 3 ustawy, ktoś wymaga numeru PESEL należy prosić o podanie podstawy prawnej takiego żądania i wówczas złożyć wniosek z podaniem otrzymanej podstawy prawnej. Zatem uzyskanie nr PESEL przez nie wymienione w katalogu osoby będzie zależne od okoliczności danej sprawy.

Wniosek o uzyskanie numeru PESEL uzyskiwany jest lub wydawany w urzędzie gminy.

podstawa prawna: ustawa o ewidencji ludności, rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z 4 stycznia 2012 r. w sprawie nadania lub zmiany numeru PESEL
6. Jakie dane przy ubieganiu się o pracę może żądać pracodawca?

Stosownie do art. 22¹. § 1 kodeksu pracy: Pracodawca ma prawo żądać od osoby ubiegającej się o zatrudnienie podania danych osobowych obejmujących:

1)   imię (imiona) i nazwisko;

2)   imiona rodziców;

3)   datę urodzenia;

4)   miejsce zamieszkania (adres do korespondencji);

5)   wykształcenie;

6)   przebieg dotychczasowego zatrudnienia.

• 2. Pracodawca ma prawo żądać od pracownika podania, niezależnie od danych osobowych, o których mowa w § 1, także:

1)   innych danych osobowych pracownika, a także imion i nazwisk oraz dat urodzenia dzieci pracownika, jeżeli podanie takich danych jest konieczne ze względu na korzystanie przez pracownika ze szczególnych uprawnień przewidzianych w prawie pracy;

2)   numeru PESEL pracownika nadanego przez Rządowe Centrum Informatyczne Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności (RCI PESEL).

• 3. Udostępnienie pracodawcy danych osobowych następuje w formie oświadczenia osoby, której one dotyczą. Pracodawca ma prawo żądać udokumentowania danych osobowych osób, o których mowa w § 1 i 2.
• 4. Pracodawca może żądać podania innych danych osobowych niż określone w § 1 i 2, jeżeli obowiązek ich podania wynika z odrębnych przepisów.

Z powyższej regulacji wynika, że pracodawca nie może żądać dowolnych danych a tylko te wymienione powyżej. Kwestie związane np. z planami macierzyńskimi, uprzednią karalnością itp nie mogą być wymagane przez pracodawcę o ile obowiązek ich podania nie wynika z odrębnych przepisów.

podstawa prawna: kodeks pracy.